Тасвирдаги ҳикматлар-6228

Category: Ҳикматлар Written by Анвар Аҳмад

Умар ибн Абдулазиз ҳузурларига баъзи ўлкалардан элчи ва волийлар ташриф буюрди. Улар тунда Умар ибн Абдулазизнинг эшиги олдида тўхтаб, эшикни тақиллатишди. Эшикбон чиққан эди, улар: "Мўминлар амирига, эшик олдида фалон шаҳардан элчи ва волийлар келишди, дея хабар беринг", деб айтишди. Эшикбон кириб, бу ҳақда Умарга хабар берди. Умар эндигина ухлашни хоҳлаб турган эдилар. Умар ўтирдиларда, киришига изн бер, дедилар. Элчи киргач Умар йўғон шамчироқни олиб келишни буюрган эдилар, у олиб келиб, ёқиб қўйилди. Элчини ўтқиздилар ва ўзлари ҳам ўтирдилар. Кейин ўша шаҳар аҳволини, ундаги мусулмон ва зиммийлар аҳволи ҳамда ишбошилар хулқини сўрадилар. Нархлар қандай? Муҳожир ва ансорлар, мусофирлар ва камбағаллар ҳақида сўраб, уларнинг ҳаққи тўланяптими? Бирор шикоятчи борми? Бирор кишига зулм қилинмаяптими? деб сўрашни бошладилар.

Элчи билган нарсаларининг барчасига жавоб берди. Умар кўп савол бериб, элчидан сўраб олди. У барча саволларга жавоб бериб бўлгач: "Эй мўминлар амири, аҳволингиз қалай, соғлиғингиз, аҳли аёлингиз, хонадон аҳлингиздаги барча яхши юрибдими?" деб сўраган эди, Умар ибн Абдулазиз шамни пуфлаб ўчириб, хизматкор болага бошқа шамчироқ  олиб келиб, уни ёқишни буюрдилар. Хизматкор шамчироқни ёққач Умар: "Энди хоҳлаган нарсангни сўрайвер", дегандилар, у Умардан аҳволлари ҳамда оила‑аъзо ва хонадонлари ҳақида сўради. Кейин элчи ўчирган шамчироқларидан ажабланиб: "Эй мўминлар амири, аввал қилмаган бир ажойиб ишни қилдингиз?" деган эди, Умар: "У нима экан", дедилар. Элчи: "Мен гапирганимда шамчироқни ўчириб бошқасини олиб келиб ёққанингиз", деди. Шунда Умар: "Эй Абдуллоҳ! Аввалги ёққан шамчироқ Аллоҳнинг моли ва мусулмонларнинг мулкидан эди. Сен умуммусулмонлар аҳволи ва эҳтиёжи ҳақида сўраганингда ўша шамчироқни ёққан эдим. Сўнгра ўзим ва оиламга хос савол берганингда мусулмонлар мулкидан бўлган чироқни ўчириб қўйдим", деб жавоб бердилар.